Cyjanowodor

Cyjanowodór jest bezbarwną cieczą o niskiej temperaturze wrzenia (26°C) i charakterystycznym zapachu gorzkich migdałów. Już w temperaturze pokojowej ulatnia się w znacznej ilości. Dawka śmiertelna par wynosi około 50—60 mg. Podobny skutek daje doustne wprowadzenie odpowiednich dawek cyjanku potasowego (KCN) lub sodowego (NaCN), z których w żołądku uwalnia się HCN. Mechanizm działania trującego polega na unieczynnieniu enzymów, zawierających żelazo trójwartościowe, szczególnie oksydaz cytochromowych. Powoduje to natychmiastowe przerwanie zużycia tlenu w komórkach. Objawy zatrucia. Bóle głowy, przyspieszona czynność serca, mydriasis, hyperpnoe. Po podaniu doustnym obraz zatrucia rozwija się nieco wolniej. Leczenie zatrucia zmierza do uwolnienia żelaza trójwartościowego oksydaz cytochromowych ze związku z CN~ przez dostarczenie dużych ilości żelaza trójwartościowego lub związków łatwo reagujących z cyjankami. Mogą to być następujące środki: Azotyn sodowy lub inne azotyny, przekształcające żelazo dwuwartościowe hemoglobiny w trójwartościowe, które konkuruje z żelazem oksydaz cytochromowych o wiązanie z CN~, przy czym powstaje cyjanomethernoglobina. Równocześnie uwalnia się odpowiednia ilość enzymów łańcucha oddechowego.