Astma (inaczej dychawica) to przewlekła, zapalna choroba dróg oddechowych wywołująca nadreaktywność oskrzeli, która prowadzi do napadów duszności i kaszlu, występujących najczęściej w nocy i rano. U podłoża owych napadów leży wydzielanie przez komórki układu oddechowego licznych mediatorów doprowadzających do zmiennego ograniczenia przepływu powietrza w drogach oddechowych, które często ustępuje samoczynnie lub dzięki leczeniu.
Kluczowe znaczenie w etiopatogenezie astmy ma przewlekłe zapalenie, co ukierunkowuje podstawowe kierunki leczenia na szeroko pojętą terapię przeciwzapalną.
W przypadku astmy atopowej objawy choroby są wynikiem reakcji alergicznej typu natychmiastowego. W procesie tym biorą udział trzy zasadnicze składniki: alergen, swoiste przeciwciała IgE oraz komórki odpornościowe. Najczęstszymi alergenami w astmie oskrzelowej są: roztocze kurzu domowego), sierść i naskórek zwierząt, pióra ptaków domowych, pyłki i inne. Jednym z najsilniejszych czynników ryzyka wystąpienia astmy oskrzelowej jest atopia. Komórki biorące udział w procesie reakcji alergicznej to mastocyty, bazofile, eozynofile, limfocyty, monocyty, makrofagi pęcherzyków płucnych i komórki nabłonka oskrzeli.
Objawami astmy są napady duszności wywołane skurczem oskrzeli, kaszel i świszczący oddech. Objawy mogą cofać się częściowo lub całkiem, spontanicznie lub pod wpływem leków. Występuje nadreaktywność oskrzeli na różnego rodzaju czynniki środowiska zewnętrznego. Napady astmy pojawiają się w wyniku kontaktu z alergenem, w trakcie wysiłku fizycznego, podczas oddychania mroźnym powietrzem, w trakcie infekcji układu oddechowego.
